“ครีมบำรุงผิว” คือไอเท็มสำคัญบนโต๊ะเครื่องแป้งที่ทุกคนขาดไม่ได้ เราใช้ครีมบำรุงผิวด้วยความหวังที่จะมีผิวที่ชุ่มชื้น กระจ่างใส และดูอ่อนเยาว์ แต่คุณรู้หรือไม่ว่าหากเลือกใช้ผิดประเภท, ใช้ในปริมาณที่ไม่เหมาะสม, หรือเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน ครีมบำรุงผิวที่ควรจะเป็น “ผู้ช่วย” อาจกลายเป็น “ผู้ร้าย” ที่ทำลายผิวของคุณโดยไม่รู้ตัว บทความนี้จะมาเปิดเผย 5 “โทษ” แฝงของการใช้ครีมบำรุงผิวที่คุณอาจไม่เคยตระหนักถึง เพื่อให้คุณสามารถ “ดูแลผิว” ได้อย่างชาญฉลาดและปลอดภัย
ความเชื่อผิดๆ ยิ่งทาครีมเยอะ ยิ่งดีต่อผิวจริงหรือ?
หลายคนเชื่อว่าการทาครีมบำรุงผิวในปริมาณมากๆ จะช่วยให้ผิวได้รับการบำรุงอย่างเต็มที่และเห็นผลเร็วขึ้น แต่ในความเป็นจริงแล้ว ผิวของเรามีความสามารถในการดูดซึมที่จำกัด การ “ประโคม” ครีมลงบนผิวมากเกินไป ไม่เพียงแต่จะสิ้นเปลือง แต่ยังอาจนำไปสู่ปัญหาผิวต่างๆ ดังต่อไปนี้
5 “โทษ” แฝงจากครีมบำรุงผิว ที่ไม่ใช่แค่เรื่องแพ้
1. “ผิวอุดตันและสิวเห่อ” จากการบำรุงที่ “มากเกินไป”
- เกิดสิวอุดตัน (สิวหัวดำ, สิวหัวขาว) หรือสิวอักเสบขึ้นในบริเวณที่ไม่เคยเป็นมาก่อน ผิวดูไม่เรียบเนียน
- สาเหตุ เมื่อเราทาครีมในปริมาณที่มากเกินกว่าผิวจะดูดซึมได้ ส่วนเกินเหล่านั้นจะกองอยู่บนผิวชั้นนอกและไปเคลือบปิดรูขุมขน เมื่อรวมตัวกับเซลล์ผิวเก่าและความมันส่วนเกิน จะกลายเป็นแหล่งสะสมชั้นดีที่ทำให้เกิดการอุดตันและปัญหสิวตามมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากใช้ครีมที่มีเนื้อหนักหรือมีส่วนผสมของน้ำมันที่อุดตันง่าย
2. “เกราะป้องกันผิวอ่อนแอ” และภาวะผิวเสพติดความชุ่มชื้น
- ผิวดูหมองคล้ำ ขาดความสดใส และอาจจะกลับมาแห้งเร็วกว่าปกติเมื่อไม่ได้ทาครีม ผิวไวต่อการระคายเคืองมากขึ้น
- สาเหตุ การให้ความชุ่มชื้นแก่ผิวจากภายนอกมากเกินไปอย่างต่อเนื่อง อาจทำให้กลไกตามธรรมชาติของผิว “ขี้เกียจ” ผิวจะลดการผลิตไขมันที่จำเป็น (Lipids) และปัจจัยให้ความชุ่มชื้นตามธรรมชาติ (NMFs) ลง เพราะเข้าใจว่าได้รับความชุ่มชื้นเพียงพอแล้วจากภายนอก ส่งผลให้ในระยะยาว “เกราะป้องกันผิว” (Skin Barrier) อ่อนแอลง ไม่สามารถกักเก็บความชุ่มชื้นและป้องกันตัวเองจากปัจจัยภายนอกได้ดีเท่าเดิม
3. “ผิวติดสาร” จากครีมที่ไม่ได้มาตรฐาน (อันตรายที่สุด!)
- ในช่วงแรกผิวอาจดูขาวใสขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่เมื่อใช้ไปสักพักผิวจะเริ่มบางลง เห็นเส้นเลือดฝอยชัดเจน เกิดสิวเห่อรุนแรง (สิวสเตียรอยด์) ผื่นแดงคัน หรือเมื่อหยุดใช้ อาการจะกำเริบรุนแรงกว่าเดิม ในบางกรณีอาจเกิดฝ้าถาวรหรือผิวคล้ำดำผิดปกติ
- สาเหตุ เกิดจากการใช้ครีมที่ลักลอบใส่ สารอันตราย เช่น สเตียรอยด์ (Steroids), ปรอท (Mercury), หรือไฮโดรควิโนน (Hydroquinone) ในปริมาณที่ไม่เหมาะสม ครีมเหล่านี้มักอวดอ้างสรรพคุณว่าเห็นผลไวใน 3-7 วัน และหาซื้อได้ง่ายจากแหล่งที่ไม่น่าเชื่อถือ การใช้ครีมเหล่านี้คือการทำลายผิวอย่างร้ายแรงที่สุด
4. การระคายเคืองสะสมจากส่วนผสมบางชนิด
- ผิวแดง คัน แสบ หรือลอกเป็นขุย แม้จะไม่ได้แพ้ผลิตภัณฑ์นั้นๆ ในทันที
- สาเหตุ ผลิตภัณฑ์บางชนิดแม้จะปลอดภัย แต่ก็อาจมีส่วนผสมที่อาจก่อให้เกิดการระคายเคืองสะสมในผู้ที่มีผิวบอบบางได้ เช่น น้ำหอม (Fragrance), แอลกอฮอล์บางชนิด, หรือน้ำมันหอมระเหย (Essential Oils) การใช้ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ทุกวันอาจค่อยๆ รบกวนเกราะป้องกันผิวจนทำให้เกิดอาการระคายเคืองขึ้นมาได้
5. การปนเปื้อนของเชื้อโรคในผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน
- เกิดการติดเชื้อที่ผิวหนัง สิวอักเสบ หรือผื่นแพ้โดยไม่ทราบสาเหตุ
- สาเหตุ ครีมบำรุงผิวที่ผลิตจากแหล่งที่ไม่ได้มาตรฐาน ไม่สะอาด อาจมีการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราในระหว่างกระบวนการผลิต เมื่อนำมาใช้กับผิว ก็อาจทำให้เกิดปัญหาการติดเชื้อตามมาได้
“วิธีเลือกและใช้ครีมบำรุงผิว” อย่างชาญฉลาด เพื่อความปลอดภัยสูงสุด
- เลือกผลิตภัณฑ์จากแบรนด์ที่น่าเชื่อถือ มีแหล่งผลิตและข้อมูลผู้จัดจำหน่ายชัดเจน
- ตรวจสอบเลขที่ใบรับจดแจ้ง (อย.) ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางทุกชิ้นที่จำหน่ายในไทยต้องมีเลขที่ใบรับจดแจ้ง 13 หลัก ซึ่งสามารถนำไปตรวจสอบได้
- อ่านฉลากส่วนผสม หลีกเลี่ยงส่วนผสมที่คุณทราบว่าแพ้หรืออาจก่อให้เกิดการระคายเคือง
- อย่าหลงเชื่อคำโฆษณาเกินจริง ครีมที่อวดอ้างว่า “ขาวไวใน 3 วัน” หรือ “รักษาสิวหายขาด” มักเป็นสัญญาณอันตราย
- ใช้ในปริมาณที่พอเหมาะ ปริมาณเท่าเมล็ดถั่วหรือเหรียญ 5 บาทก็เพียงพอสำหรับทั่วใบหน้า
- ทดสอบการแพ้ (Patch Test) ก่อนใช้ผลิตภัณฑ์ใหม่ทุกครั้ง ควรทดสอบกับผิวบริเวณเล็กๆ ก่อนเสมอ
ครีมบำรุงผิวเปรียบเสมือนอาหารผิวที่ดี แต่การ “ให้อาหาร” ผิวมากเกินไปหรือให้อาหารที่ “เป็นพิษ” ย่อมส่งผลเสียมากกว่าผลดี การเรียนรู้ที่จะดูแลผิวอย่างพอดีและเลือกใช้ผลิตภัณฑ์จากแหล่งที่น่าเชื่อถือและได้มาตรฐาน คือหนทางที่ดีที่สุดสู่การมีผิวสวยสุขภาพดีอย่างแท้จริงและปลอดภัย
