ไมโครพลาสติก (Microplastics) คืออนุภาคพลาสติกขนาดเล็กมาก เล็กกว่า 5 มิลลิเมตร ที่ปัจจุบันพบได้ทั่วไปทั้งในสิ่งแวดล้อม อาหาร น้ำดื่ม และที่สำคัญคือในผลิตภัณฑ์ดูแลผิวและเครื่องสำอาง เช่น สครับขัดผิว, เจลอาบน้ำ, แชมพู และแม้กระทั่ง ครีมกันแดด ไมโครพลาสติกเหล่านี้อาจสะสมในผิว ร่างกาย และสิ่งแวดล้อมโดยไม่รู้ตัว
ไมโครพลาสติกคืออะไร และทำไมถึงอันตราย?
ไมโครพลาสติกแบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่มหลัก
- Primary Microplastics: พลาสติกที่ผลิตมาให้มีขนาดเล็ก เช่น เม็ดสครับ (Microbeads) ที่เติมในผลิตภัณฑ์เพื่อขัดผิว
- Secondary Microplastics: เศษพลาสติกที่แตกออกจากพลาสติกชิ้นใหญ่ เช่น ขวดพลาสติก ถุงพลาสติก ที่เสื่อมสภาพ
แม้จะเล็กจนมองไม่เห็น แต่ไมโครพลาสติกสามารถเข้าสู่ร่างกายผ่านผิวหนัง การหายใจ และการกินอาหารที่ปนเปื้อนได้ ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งระยะสั้นและระยะยาว
ผลกระทบของไมโครพลาสติกต่อผิวและสุขภาพ
- ระคายเคืองผิว: อนุภาคเล็กอาจเสียดสีกับผิว ทำให้ผิวแดง คัน หรืออักเสบ
- อุดตันรูขุมขน: ทำให้เกิดสิวอุดตัน สิวอักเสบ และปัญหาผิวอื่นๆ
- การดูดซับสารพิษ: ไมโครพลาสติกมีคุณสมบัติดูดซับสารเคมีและมลพิษ เมื่อสัมผัสผิวอาจปลดปล่อยสารอันตรายเข้าสู่ร่างกาย
- สะสมในอวัยวะ: งานวิจัยบางชิ้นพบว่าไมโครพลาสติกอาจเข้าสู่ระบบไหลเวียนโลหิต ปอด ตับ ไต และเกี่ยวข้องกับโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจ หรือมะเร็ง
- สิ่งแวดล้อมเสียหาย: ไมโครพลาสติกไม่ย่อยสลาย ปนเปื้อนในแหล่งน้ำ ดิน และสะสมในห่วงโซ่อาหาร
วิธีสังเกตและหลีกเลี่ยงไมโครพลาสติกในสกินแคร์
เพื่อความปลอดภัยของผิวและสิ่งแวดล้อม เราสามารถเลือกเลี่ยงไมโครพลาสติกได้ดังนี้
- อ่านฉลากก่อนซื้อ: เลี่ยงส่วนผสมที่มีคำว่า Polyethylene (PE), Polypropylene (PP), Nylon, Acrylates, Microbeads
- เลือกผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ: ใช้สครับกาแฟ น้ำตาล เกลือ หรือน้ำผึ้ง แทนสครับที่มีเม็ดพลาสติก
- ใช้ผ้า/อุปกรณ์ทำความสะอาดผิว: เช่น ผ้ามัสลิน ฟองน้ำขัดผิวจากเส้นใยธรรมชาติ
- ทำสครับเอง: จากวัตถุดิบปลอดภัย เช่น สครับผิวจากธรรมชาติ น้ำมันมะกอก ขมิ้น หรือน้ำตาลทราย
- สนับสนุนแบรนด์รักษ์โลก: เลือกผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการรับรองว่า Plastic-Free หรือ Eco-Friendly
เปรียบเทียบ: สครับผิวจากไมโครพลาสติก vs สครับธรรมชาติ
| ประเภทสครับ | ข้อดี | ข้อเสีย |
|---|---|---|
| สครับไมโครพลาสติก | ราคาถูก ขัดผิวได้จริง | ระคายผิว อุดตัน ไม่ย่อยสลาย ทำลายสิ่งแวดล้อม |
| สครับธรรมชาติ | อ่อนโยน ชุ่มชื้น ปลอดภัย ย่อยสลายได้ | อาจเสื่อมสภาพเร็ว เก็บรักษายากกว่า |
สรุป
ไมโครพลาสติกเป็นภัยเงียบที่ไม่เพียงทำร้ายผิว แต่ยังสะสมในร่างกายและสิ่งแวดล้อม การเลือกผลิตภัณฑ์ที่ปราศจากไมโครพลาสติก และหันมาใช้ สครับหรือสกินแคร์จากธรรมชาติ ถือเป็นการปกป้องทั้งผิว สุขภาพ และโลกใบนี้ไปพร้อมกัน
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
1) ไมโครพลาสติกคืออะไร?
คืออนุภาคพลาสติกขนาดเล็กกว่า 5 มิลลิเมตร มักใช้ในผลิตภัณฑ์สครับ ครีม และเครื่องสำอาง
2) ไมโครพลาสติกอันตรายต่อผิวอย่างไร?
อาจทำให้ผิวระคายเคือง อุดตันรูขุมขน และเสี่ยงต่อการดูดซับสารเคมีที่เป็นพิษเข้าสู่ผิว
3) ไมโครพลาสติกส่งผลต่อสุขภาพภายในหรือไม่?
ใช่ งานวิจัยบางชี้ว่าอาจสะสมในอวัยวะภายใน เช่น ปอด ตับ หัวใจ และเชื่อมโยงกับโรคเรื้อรัง
4) จะรู้ได้อย่างไรว่าผลิตภัณฑ์มีไมโครพลาสติก?
อ่านฉลากส่วนผสม หากพบคำว่า polyethylene, polypropylene, nylon, acrylates หรือ microbeads ควรหลีกเลี่ยง
5) ทางเลือกที่ปลอดภัยแทนไมโครพลาสติกคืออะไร?
เลือกสครับธรรมชาติ เช่น กาแฟ น้ำตาล เกลือ หรือน้ำผึ้ง และสนับสนุนผลิตภัณฑ์ Plastic-Free
