ค่า pH คือระดับความเป็นกรด–ด่าง (0–14) โดยผิวหน้าที่แข็งแรงมักอยู่ที่ pH 4.5–5.5 ซึ่งเป็นกรดอ่อน ๆ ช่วยให้ acid mantle (เกราะกรดธรรมชาติ) ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ
ทำไม pH จึงสำคัญต่อผิวหน้า
- คงความแข็งแรงของเกราะผิว: pH เหมาะสมช่วยกันเชื้อโรค/สิ่งระคาย
- กักเก็บความชุ่มชื้น: ลดการสูญเสียน้ำ transepidermal (TEWL)
- สมดุลจุลินทรีย์ผิว: ลดโอกาสสิว/การระคาย
- เสริมประสิทธิภาพสกินแคร์: หลายสารทำงานดีในช่วง pH ที่พอเหมาะ
เมื่อ pH ผิว “หลุดสมดุล” จะเกิดอะไรขึ้น?
| สภาวะ | อาการสังเกต | แนวทางแก้ |
|---|---|---|
| เป็นด่างเกิน (pH > 6) | แห้งตึง ลอก แสบไว เกราะผิวอ่อนแอ | เปลี่ยนคลีนเซอร์เป็น pH-balanced, เติมมอยส์เจอร์ที่มี Ceramide/HA |
| เป็นกรดเกิน (pH < 4) | มันง่าย แดง ระคาย สิวเพิ่ม | ลดความถี่ AHA/BHA/วิตามินซีเข้มข้น เสริมสูตรปลอบประโลม |
ปัจจัยที่ทำให้ pH ผิวเปลี่ยน
- ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด: สบู่ด่างจัดทำให้ pH สูงขึ้น
- การล้างหน้าบ่อย/แรงเกิน: กวนเกราะผิว
- สภาพอากาศ: หนาว/แห้งทำให้ผิวเสียสมดุลง่าย
- ฮอร์โมน/ความเครียด/นอนน้อย: ส่งผลการผลิตน้ำมันผิว
- มลภาวะ/สารเคมี: อนุมูลอิสระรบกวนสมดุลผิว
เลือกผลิตภัณฑ์ยังไงให้ pH ผิวสมดุล
- โฟมล้างหน้า: เลือก pH-balanced (ใกล้ 5–6) อ่อนโยน – แนะนำดูตัวเลือกที่ โฟมล้างหน้า
- โทนเนอร์/เอสเซนซ์: สูตรอ่อนโยน ปราศจากแอลกอฮอล์/น้ำหอม
- มอยส์เจอไรเซอร์: มองหา Ceramide, Cholesterol, Fatty Acids, HA, Panthenol
- กันแดด: ค่า SPF 30+ ทาซ้ำสม่ำเสมอ – ดูเพิ่มที่ ครีมกันแดด
วิธีเช็ก pH และสัญญาณว่าเกราะผิวอาจพัง
- กระดาษลิตมัส/แถบ pH: ใช้กับผลิตภัณฑ์เพื่อดูช่วงค่า
- สัญญาณบนผิว: แห้งลอก/ตึงหลังล้าง แสบง่าย มันผิดปกติ เป็นผื่นสิวถี่
- สังเกตหลังเปลี่ยนผลิตภัณฑ์: หากอาการดีขึ้น/แย่ลงชัดเจน ให้ปรับสูตร
สารออกฤทธิ์ (Actives) กับช่วง pH
| สาร | ช่วง pH ที่พบบ่อยในสูตร | ทริคการใช้ |
|---|---|---|
| AHA (Glycolic/Lactic) | ~3–4 | เริ่มสัปดาห์ละ 1–2 ครั้ง เลี่ยงผิวแห้ง/ระคายอยู่เดิม |
| BHA (Salicylic) | ~3–4 | จุดโฟกัสดีบริเวณมัน/อุดตัน ทากันแดดทุกวัน |
| Vitamin C (L-AA) | ~3–3.5 | เริ่มเข้มข้นต่ำ ค่อย ๆ ไต่ระดับ ถ้าระคายให้ลดความถี่ |
| Niacinamide | ~5–7 | ใช้คู่มอยส์เจอร์ดีมาก ช่วยคุมมัน/ลดรอย |
| Peptides/Ceramides | ~5–7 | เหมาะฟื้นเกราะผิว ใช้ต่อเนื่องช่วยเสริมชั้นไขมันผิว |
หมายเหตุ: สามารถใช้สารหลายชนิดร่วมกันได้ แต่ให้สังเกตผิวและเว้นช่วงตามความทนของผิว
แผนรีเซ็ตเกราะผิว 7 วัน (pH-Friendly)
- หยุดตัวระคาย: สครับแรง/แปรง/โทนเนอร์แอลกอฮอล์
- ใช้คลีนเซอร์อ่อนโยน วันละ 2 ครั้ง
- เสริมมอยส์เจอร์ เช้า–เย็น (Ceramide/HA/Panthenol)
- กันแดดทุกเช้า SPF 30+ ทาซ้ำเมื่อกลางแจ้ง
- ลดแอคทีฟแรง เหลือ 2–3 ครั้ง/สัปดาห์
- นอนพอ ดื่มน้ำพอ โฟกัสเมนูผักผลไม้/โอเมก้า
- ประเมินอาการ ถ้าไม่ดีขึ้นให้ปรึกษาแพทย์ผิวหนัง
Do & Don’t เพื่อ pH ผิวสวยสมดุล
- Do: เลือก pH-balanced, เติมกลุ่ม Ceramide/HA, แพตช์เทสต์ก่อน
- Don’t: ล้างหน้าถี่เกิน/น้ำอุ่นจัด, ใช้สครับหยาบ, ผสมแอคทีฟแรงหลายตัวพร้อมกันตั้งแต่วันแรก
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
โฟมล้างหน้า pH เท่าไรเหมาะกับผิวแพ้ง่าย?
ใกล้ 5–6 และปราศจากแอลกอฮอล์/น้ำหอม
ใช้กรดผลัดผิวทุกวันดีไหม?
เริ่มน้อยก่อน 1–2 ครั้ง/สัปดาห์ แล้วเพิ่มตามความทน
ผิวมันต้องเลี่ยงมอยส์เจอร์ไหม?
ไม่ต้อง เลือกเจลบางเบา เพิ่มน้ำไม่เพิ่มมัน
จะรู้ได้อย่างไรว่าพัง pH?
แห้งตึง/แสบแดง/มันผิดปกติ/สิวถี่หลังเปลี่ยนผลิตภัณฑ์
กันแดดมีผลกับ pH ผิวไหม?
กันแดดไม่ทำลาย pH แต่จำเป็นเพื่อคงสมดุลและลดการอักเสบจาก UV
